6 december 2018

Op 30 november hielden het partijbestuur en de parlementsfractie van het Duitse linksradikale DIE LINKE beraad over het thema “Vlucht en Migratie”. Ze gaven daarover een verklaring uit ¹ in naam van de partijvoorzitters Katja Kipping en Bernd Riexinger, en de fractieleiders in de Bundestag Sahra Wagenknecht en Dietmar Bartsch. Deze gemeenschappelijke verklaring kan als antwoord gezien worden op speculaties over spanningen binnen de partij rond het migratiethema; het was bijvoorbeeld opgevallen dat de door Wagenknecht opgerichte beweging Aufstehen geen medeondertekenaar was van #unteilbar, de oproep voor de massabetoging op 13 oktober in Berlijn tegen racisme en voor een humaan migratie- en asielbeleid. Maar de gemeenschappelijke verklaring in zeven punten is méér dan een partijpolitiek statement, en bevat interessante ideeën die ook elders in Europa kunnen inspireren. We vonden het daarom nuttig om een samenvatting te geven; het vierde punt vertalen we integraal omdat het een standpunt bevat over het nu zo omstreden VN-migratiepact.

“Duitsland is een immigratiesamenleving”

Gemeenschappelijke verklaring van de partij-en fractievoorzitters n.a.v. de bijeenkomst van het partijbestuur en de parlementsfractie over het thema “Vlucht en Migratie” op 30 november 2018

Katja Kipping, Sahra Wagenknecht, Dietmar Bartsch, Bernd Riexinger

Op basis van het verkiezingsprogramma van DIE LINKE voor de Bondsdagverkiezingen van 2017 en van het besluit “Partij in Beweging” op de eerste bijeenkomst van het zesde partijcongres van 8 tot 10 juni 2018 in Leipzig besluiten wij:

Vlucht en verdrijving zijn een globaal fenomeen en een direct gevolg van oorlogen, geweld en politieke vervolging, van honger-en klimaatcatastrofen. De huidige debatten, onder andere in Duitsland, tonen aan in hoe sterk reeds het rechts gelukt is zich op te dringen in de maatschappelijke uitdagingen in verband met de vlucht- en migratiekwestie. De rechtspopulistische nationalisten koppelen met opzet sociaal onrecht met racistische slogans in het kader van hun chauvinistische cultuurstrijd. Ze drijven de samenleving uiteen en vergiftigen het democratisch samenlevingsverband. Vlucht en migratie zijn emotionele, en terzelfdertijd zeer politieke thema’s, want het gaat hier niet alleen om mensen die naar ons komen, maar ook over de vraag hoe we willen leven. De strijd voor de maatschappelijke samenhang is immers een fundamentele kwestie van onze democratie. DIE LINKE heeft als opdracht dit maatschappelijk debat op een verantwoordelijke wijze te voeren.

We besluiten bijgevolg samen het volgende:

1. Niemand vlucht vrijwillig

Vluchtelingen zijn de boodschappers van ongerechtigheid, van oorlogen en andere machtsverhoudingen, van een onrechtvaardige handelspolitiek, van wapenleveringen, dictatoriale regimes en vervolging. De hand reiken aan mensen die voor hun leven vechten is voor DIE LINKE vanzelfsprekend. Er moeten risicoloze wegen naar Europa geopend worden, reddingsoperaties op zee mogen niet langer gecriminaliseerd worden. Het vluchtelingenverdrag van Genève, het Europees mensenrechtenverdrag en het VN-kinderrechtenverdrag moeten volledig toegepast worden.

2. Asiel is een grondrecht

Als enige partij in de Bondsdag heeft DIE LINKE elke beperking van het asielrecht afgewezen. Na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog is voor ons asiel een grondrecht. Het recht op asiel moet een individueel recht blijven. We zijn daarom tegen elk automatisch terugsturen naar transitlanden en derde landen. De deal tussen de EU en Turkije en elke samenwerking met dictatoriale regimes met het oog op de ‘migratiecontrole’ moeten onmiddellijk stopgezet worden. Het gebruik van het begrip ‘veilige herkomstlanden’ moet beëindigd worden.

3. Strijd tegen de vluchtoorzaken

Dat vereist een paradigmawijziging in de buitenland- en veiligheidspolitiek. Geen interventieoorlogen meer, want die hebben catastrofale gevolgen. Maar ook de klimaat-, ontwikkelings- en handelspolitiek moeten fundamenteel veranderen. Het kan ook niet zijn dat het budget voor het vluchtelingenwerk van de Verenigde Naties (UNHCR) van vrijwilligheid afhangt. DIE LINKE wil dat de Duitse regering in de Veiligheidsraad opkomt voor verplichte bijdragen voor UNHCR.

4. Rechten voor arbeidsmigranten

Arbeidsmigratie is een wereldwijde realiteit. Naar schatting van de Internationale Arbeidsorganisatie ILO zijn er meer dan 150 miljoen arbeidsmigranten. Arbeidsmigratie of vlucht/migratie omwille van economische factoren is een individueel antwoord op de bestaande wereldwijde ongelijkheid. Het is een reactie op de weigering van de rijke landen om door eerlijke handelsbetrekkingen en inkomensverdeling een rechtvaardige globale ontwikkeling mogelijk te maken. Wij zijn gekant tegen het streven van multinationals om te profiteren van de arbeidsmigratie, om de prijs van de arbeidskracht laag te houden, om door vakbonden bedongen minimumvereisten te ontlopen en werknemers hun rechten te ontnemen.

Wij verwelkomen het feit dat de Verenigde Naties met het VN-migratiepact vlucht en migratie als een globaal probleem onderkennen, en we ondersteunen fundamenteel elk streven de rechten van vluchtelingen en arbeidsmigranten te versterken. Terzelfdertijd is de overeenkomst een afspiegeling van de huidige ongelijke verhoudingen in de wereld. Aldus hebben de belangen van de economische belangengroepen en van het rijke Westen het kunnen halen op die van het Zuiden, zodat de oorzaken van vlucht en migratie niet verder aangepakt worden. Dat blijkt onder andere uit de interpretatie van de Bondsregering die met het pact effectievere grenscontroles en terugdringingen rechtvaardigt, en op arbeidsmigratie aanstuurt vanuit de belangen van de nationale economie. DIE LINKE hekelt het feit dat in het pact de rechten van de migranten en de verplichtingen van de staten niet afdwingbaar zijn, en gevolgen van migratie zoals brain drain onvoldoende aan bod komen.

In plaats daarvan zou Duitsland, het land met wereldwijd de grootste overschotten in handel- en kapitaalverkeer, zich actief moeten inzetten voor de rechtsgeldigheid van het internationaal ILO-verdrag ter bescherming wereldwijd van migrante werknemers. Ter compensatie voor het gevaar van het wegtrekken en weglokken van hooggekwalificeerde arbeidskrachten uit de armere herkomstlanden naar de industrielanden stellen wij de oprichting van een multinationaal compensatiefonds voor, dat gefinancierd zou kunnen worden uit een wereldwijde belasting op financiële transacties. Een dergelijk compensatiefonds zou kunnen aangewend worden voor investeringen in onderwijs, de strijd tegen armoede en de gevolgen van de klimaatopwarming in het Zuiden. Een onmiddellijke eis is dat de rekruteringbureaus die arbeidsmigranten aanwerven over een licentie beschikken, duidelijkheid bieden over lonen en contracten, en dat de kosten voor de aanwerving door de werkgevers gedragen worden.

Het thema arbeidsmigratie wordt ook binnen onze partij intensief bediscussieerd. Bij deze discussies, of en hoe arbeidsmigratie gereguleerd en beperkt moet worden en hoe immigratie georganiseerd kan worden, wil DIE LINKE de sociale grondrechten van de betrokkenen beschermen en mogelijk maken.

5. Duitsland is een immigratiesamenleving

Wij strijden voor een democratische migratie- en integratiepolitiek, met garanties voor het recht op politieke en culturele deelname van iedereen. We zijn tegen een migratiepolitiek die alleen maar ingesteld is op het economisch nut.

6. Sociale zekerheid voor iedereen

Als democratische socialisten komen wij op voor sociale zekerheid en gelijke rechten voor iedereen. Loondumping en zwartwerk moeten door sociale wetgeving en algemene collectieve arbeidsovereenkomsten bestreden worden. Samen met de migranten komen we op voor betere arbeids- en levensvoorwaarden. We eisen daartoe een minimumloon van 12 euro voor iedereen die in Duitsland werkt. We willen dat er geïnvesteerd wordt in betaalbare woningen, scholen en kinderopvang (in het bijzonder in achtergestelde wijken) en in gemeentelijke infrastructuur.

7. Samen tegen elke vorm van racisme

Racisme is er niet alleen door vlucht en migratie, maar treft ook velen die in Duitsland geboren werden. Naast agressief taalgebruik en aanvallen op democratische en emancipatorische waarden komt er van rechts ook steeds meer fysiek geweld. Het racisme heeft de voorbije jaren aan belang en aanvaarding gewonnen op basis van de toenemende sociale onrechtvaardigheid. Als antifascistische partij engageert DIE LINKE zich in talrijke bewegingen tegen het antisemitisme, tegen elke vorm van racisme en rechtse autoritaire tendenzen.

Of men nu hier geboren is, hier reeds lang leeft en woont, of op de vlucht hier is aangekomen, voor allen luidt ons parool: de waarde van een mens is onaantastbaar.

1. “Deutschland ist eine Einwanderungsgesellschaft”, Die Linke, 30 november 2018.