In een artikel in Social Europe Journal geven twee Deense vakbondsverantwoordelijken uiting aan hun vrees voor nauwere banden tussen de Deense sociaaldemocratische partij (SDP) en de rechtspopulistische Deense Volkspartij (Dansk Folkeparti , DF). Jan Helbak en Klaus Krogsbaek, beide lid van de SDP, schetsen een helder beeld van de impasse waarin sociaaldemocraten  – en niet alleen in Denemarken  – zijn terechtgekomen nu radicaal-rechtse partijen zich steeds vaker uitgeven als de verdedigers van de werkende klasse. “Zowel SDP als DF zijn tegen een verlaging van de hoogste belastingsschaal; beide zijn tegen een flat tax op woningen en een verhoging van de pensioenleeftijd; beide zijn voor meer uitgaven in de openbare sector, en … beide zijn tegen vrije toegang voor vluchtelingen en migranten” ¹.

Volgens een studie  ² zou een derde (33.7%) van de Deense werknemers zich door DF vertegenwoordigd zien, tegenover een goed kwart (26.3%) door de SDP. Dit mag onlogisch lijken, aangezien DF zich in de voorbije jaren als een bondgenoot van conservatieve regeringen toonde bij het terugschroeven van de werkloosheidsverzekering, vakbondsrechten, vervroegde pensionering en bij het toekennen van belastingsverlagingen voor welgestelden. Het zal echter ondertussen wel duidelijk zijn dat het rechtspopulistisch fenomeen zo zijn eigen logica heeft.

De auteurs stellen enige hoop op een meer vakbondsvriendelijke koers van de nieuwe SDP-voorzitster Mette Frederiksen. Deze volgde in 2015 Helle Thorning Schmidt op (tot dan ook premier), aan wie Helbak en Krogsbaek  “misprijzen voor de arbeidersbeweging” verwijten. Van een alliantie met de rechtspopulisten van DF verwachten de auteurs alleen dat het de legitimiteit van DF in de vakbeweging en de kleinburgerlijke vleugel van de sociaaldemocratie zou versterken. De ironie is dat een uiterst rechtse partij als DF er niet voor terugschrikt zich als een “echte arbeiderspartij” op te werpen, terwijl sociaaldemocraten in heel Europa dit etiket eerder proberen af te schudden in de hoop hun electoraat in kleinburgerlijke middens te versterken. (hm)

1. Over dit laatste, zie Policy Network, Denmark’s centre left is in disarray over the refugee crisis.
2. Zie Policy Network, A new kind of workers’ party?