Verklaring van ATTAC-France, 25 maart 2013
(vertaling: Ander Europa)
Het nieuwe ‘reddingsplan’ voor Cyprus is nog brutaler dan alles wat de Unie reeds opgelegd had aan de landen van Zuid-Europa.
Het is juist dat de Cypriotische regering en de Trojka erop teruggekomen zijn om een belasting te heffen op de kleine spaarders, en we plengen geen tranen om de grote klanten van de Cypriotische banken, die een groot deel van hun financiële bezit zullen verliezen. Maar het plan dat door een ultimatum zonder voorgaande van de Europese Centrale Bank (ECB) werd opgelegd, spaart de Europese banken, en in het bijzonder de ECB, die nochtans Cyprus en zijn banken begeleid hebben in de oprichting van een fiscaal paradijs in de eurozone. Het nieuwe plan van de eurogroep, dat erop gericht is de twee belangrijkste banken te herstructureren, laat de trojka toe voorbij te gaan aan een stemming van het Cypriotisch parlement. En het zal de Cypriotische bevolking zijn die de zwaarste prijs zal betalen bij de geprogrammeerde instorting van zijn economie.
Voor de eerste maal in de geschiedenis van de eurozone heeft de ECB haar visie opgelegd aan een soeverein land door het expliciet te bedreigen met de uitstoting uit de eurozone. Dit is een bijzonder ernstig precedent.
Op 19 maart had het Cypriotisch parlement geweigerd het plan te aanvaarden dat door de conservatieve regering en de trojka bekokstoofd was. In een communiqué van 21 maart richtte de ECB een ultimatum aan het Cypriotisch parlement: indien u ons plan niet aanvaardt vóór maandag 25 maart, snijden wij de noodkredietlijn af die uw banken overeind houdt. Het faillissement van de banken en de onderbreking van de leningen zou de Cypriotische Staat er toe verplicht hebben ze met eigen middelen te herkapitaliseren, waarschijnlijk door uit de euro te stappen en terug een nationale munt in te voeren.
Het klopt dat het Cypriotisch banksysteem een toevluchtsoord was voor oligarchen, niet alleen Russische, die een veilig fiscaal onderkomen zochten. Maar de Europese Unie was daar nooit tegen ingegaan, en dit in naam van de vrije en onvervalste (fiscale) concurrentie. De belasting op deposito’s hoger dan € 100.000, op zich een goed idee, zal een kapitaalvlucht uitlokken en de ineenstorting van de Cypriotische economie, die te veel afhangt van haar banken. Deze maatregel zal ook de kapitaalvlucht versnellen die reeds begonnen was vanuit de andere landen van Zuid-Europa naar Duitsland, Zwitserland, Luxemburg… De crisis zal verergeren, en het zou best kunnen dat de uittrede van Cyprus uit de eurozone slechts met enkele weken uitgesteld wordt.
Wanneer Olli Rehn, eurocommissaris voor economie en financiën, verklaart dat hij “al het mogelijke zal doen om de sociale gevolgen van dit plan te verlichten” houdt hij de mensen voor de gek. De Commissie doet letterlijk niets om de bevolkingen te helpen in de landen met moeilijkheden. Integendeel, ze gaat door met eindeloze soberheidplannen op te leggen om toch maar de financiële markten te behagen.
In Cyprus en elders in Europa zou de ECB nochtans dringend een massale financiering moeten ondersteunen om de energietransitie op gang te brengen en arbeidsplaatsen te creëren. Door een schuldkwijtschelding en een socialisering van de banken zou het mogelijk zijn de eurozone een nieuwe basis en een toekomst te geven (*)… Dat zou iets helemaal anders zijn dan de dictaten van de Trojka, die niet alleen aan Cyprus, maar ook aan het Griekse, Portugese of Spaanse volk elke neiging willen ontnemen om het hoofd terug op te richten.
(*) zulke progressieve alternatieven voor de dictaten van de trojka worden ondersteund door Attac en talrijke vakbonden, sociale organisaties en Europese netwerken die meewerken aan de voorbereiding van de Alter Summit der sociale bewegingen op 7 en 8 juni in Athene.