4 januari 2023 – Bloomberg, het bekende New Yorkse financieel dienstverleningsbedrijf, berekende de kost van het Europese sanctiebeleid tegen Rusland, en komt tot het gigantische energiekostenplaatje van totnogtoe 1000 miljard $, of ongeveer 1000 miljard €. [1] En dat is maar het begin, voegt Bloomberg eraan toe, want na de winter moeten de gasreserves aangevuld worden met duur tankergas; wie daarbij rekent op de extra-capaciteit vanuit Qatar moet tot 2026 wachten tot de infrastructuur klaar is.

De lidstaten gaven tot eind november 2022 zo ‘n 700 miljard € uit aan de beveiliging van de bevoorrading en tussenkomst in de energiefactuur van consumenten en bedrijven. Het gaat om aanzienlijke percentages van het BBP (7,4% in Duitsland, 5,1% in Nederland …), wat de budgettaire tekorten en staatsschuld natuurlijk alleen doet toenemen. Wat kan de Europese Commissie anders doen dan deze inbreuk op de Europese financiële orthodoxie uitzonderlijk door de vingers zien, aangezien ze zelf mede aan de oorsprong ligt van de energiecrisis?

Wie hoopt dat deze crisis ook zijn heilzame kanten heeft en tot een versnelde transitie naar duurzame energiebronnen leidt, komt bedrogen uit. Er worden gigantische sommen uitgegeven aan de aanvoer van vuil LNG gas, en zelfs steenkool krijgt een nieuwe adem.

Maar voor sancties tegen een smerige oorlog moet je iets over hebben, zo klinkt het in Brussel, dat evenwel minder offerbereid is als het gaat over het moordende apartheidsregime in Israel, de Saoedische oorlog in Jemen of de invallen van NATO-partner Turkije in Koerdisch Syrië, en dat zelfs niet bereid is zijn deuren open te zetten voor Russische deserteurs zoals het doet voor Oekraïnse vluchtelingen.

Maar OK, laat het ons hebben over sancties tegen Rusland, sancties die Poetin’s regime zodanig economisch moeten verzwakken dat het noodgedwongen een einde moet stellen aan zijn agressieve oorlog in Oekraïne. Een onverdachte bron daarover is Bruegel, een EU-toegewijde denktank in Brussel die evenwel vaak een kat een kat noemt; ten gerieve van het EU-kader is enige objectiviteit toch wel aangewezen. De conclusies van Bruegel [2] zijn eigenlijk een kaakslag voor het sanctiebeleid. “De inkomsten van Rusland hebben minder geleden dan de bedoeling was. (…) De financiële stabiliteit bleef gewaarborgd door maatregelen van de Russische centrale bank.”  Zelfs de Europese leiders moeten toegeven dat de inflatie in Rusland een pak onder die in de EU ligt. “Maar dat zal allemaal binnenkort veranderen”, stelt Bruegel, en dat is ook geloofwaardig voor zover de oorlog in Oekraïne nog maanden of jaren aanhoudt.

Als men dus zoekt naar rationaliteit in het Europees sanctiebeleid tegen Rusland is het duidelijk verbonden met de inzet op een langdurige oorlog, waarvoor geen prognoses over het aantal doden gemaakt worden, maar die het Russisch mini-imperium definitief uitschakelt uit het Westerse – Amerikaans geleide  – streven naar het behoud van de wereldhegemonie. Een van de meest enthousiaste en loslippige verdedigers van zulk beleid, de Duitse groene minister van buitenlandse zaken Annalena Baerbock, hoopt dat de sancties de Russische economie ‘ruïneren’. De Franse minister van Economie, Bruno Le Maire, had hetzelfde verlangen: de instorting van de Russische economie. Het blijft een hachelijk vooruitzicht waartoe dit alles kan leiden als de echte hegemoniestrijd begint, die tussen de Verenigde Staten en haar Europese vazallen enerzijds en China anderzijds. De collateral damage daarvan is echter nu al te voorspellen: de gewone man en vrouw overal ter wereld. (hm)

[1] ”Europe’s $1 Trillion Energy Bill Only Marks Start of the Crisis”, Bloomberg News, 18 december 2023.

[2] “National energy policy responses to the energy crisis”, Bruegel, 15 december 2022.