Sinds 17 mei heeft Israël een nieuwe regering, met opnieuw Benjamin Netanyahu van Likud als eerste minister. Deze regering stelt onomwonden dat ze Palestijnse gebieden op de Westelijke Jordaanoever zal annexeren, want het is “de wieg van het Joodse volk” en “hoog tijd om de Israëlische wet tot deze gebieden uit te breiden”. Dit zou natuurlijk een zoveelste inbreuk zijn op het internationaal recht, maar de zionisten weten zich al gesteund door de Amerikaanse regering.

De vraag stelt zich dan hoe de Europese Unie (EU) zal reageren. De nieuwe Commissie von der Leyen maakte bij haar aantreden de intentie bekend om een ‘geopolitieke Commissie’ te worden die een rol in de wereld wil spelen, the European way. De Spaanse sociaaldemocraat, gewezen minister van buitenlandse zaken Josep Borrell, werd benoemd tot ‘hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid’, en in die functie is hij ook een van de vicevoorzitters van de Europese Commissie. De man dus aan wie kan gevraagd worden wat de EU zal doen tegen de nieuwe escalatie van het Israëlisch geweld tegen de Palestijnen.

Die vraag stelde Mick Wallace, Iers europarlementslid aangesloten bij de linkse fractie GUE/NGL. In onderstaande video kan men hem aan het woord horen, gevolgd door het ontwijkende antwoord van Borrell.

Over de officiële Europese houding in deze kwestie schreef Ali Abunimah in Electronic Intifada een lezenswaardige commentaar, EU foreign policy chief confronted over Israeli apartheid, die we hier in Nederlandse vertaling brengen. Electronic Intifada is een ernstige, onafhankelijke bron van informatie en debat die het opneemt voor de Palestijnse zaak. De redactie is gevestigd in Chicago. Ali Abunimah is een van de oprichters (2001) van Electronic Intifada.

Buitenlandchef van de EU ondervraagd over de Israëlische apartheid

Ali Abunimah
27 mei 2020

Een zeldzame waarheid werd uitgesproken in het Europees Parlement op 26 mei toen de Ier Mick Wallace het had over de Israëlische apartheid en over het zionisme als een ‘koloniaal project’. Een belangrijke Israëlische lobbygroep, die verontrust was door deze onverwachte maar terechte woorden, veroordeelde al vlug de ‘verfoeilijke’ uitspraken van Wallace. Het AJC Transatlantic Institute, de Brusselse vleugel van het American Jewish Committee, vroeg dat Wallace’s parlementaire groep (GUE/NGL) die woorden zou terugtrekken.

Wallace sprak op een hoorzitting van het parlementair subcomité Veiligheid en Defensie (SEDE), waar hij het hoofd buitenlands beleid van de Europese Unie, Josep Borrell, confronteerde met het onvermogen van het blok van 27 staten om Israël voor zijn verantwoordelijkheid te stellen. Wallace belichtte de geplande annexatie door Israël van grote delen van de bezette Westelijke Jordaanoever.

Wallace herinnerde Borrell eraan dat de EU op 4 februari Israël had gewaarschuwd dat “indien stappen in de richting van annexatie zouden ondernomen worden, dit niet ongehinderd kon voorbijgaan”.

Staat u nog achter dat standpunt, vroeg Wallace, en hij wou weten of de EU-maatregelen ook zouden de schorsing inhouden van het EU-Israëlisch associatieverdrag, een genereus handels- en samenwerkingsverdrag dat geconditioneerd is door het respect vanwege Israël voor mensenrechten en het internationaal recht.

Wallace wees ook op een andere flagrante inconsistentie in het Europees beleid: “Waarom beperkte de EU in-en uitvoer met de Krim, dat ze als illegaal geannexeerd gebied beschouwt, terwijl diezelfde EU Israël nog steeds toestaat om goederen te exporteren vanuit illegaal geannexeerd en bezet Palestijns en Syrisch gebied?”

Een koloniaal project

Het Iers europarlementslid gaf een nog verdergaande kritiek op het Europees aandringen op de mislukte tweestatenoplossing. “Zou het niet prachtig zijn als er een democratische staat bestond voor Joden en Palestijnen tussen de Jordaan en de Middellandse Zee?”, vroeg Wallace. “De tweestatenoplossing is dood, en de bestaande eenheidsstaat is een apartheidsland. Het zionisme is een koloniaal project.” Borrell ontweek Wallace’s specifieke vragen, maar erkende de diepe verdeeldheid binnen de Unie. Alle regeringen in de EU zijn sterk pro-Israël, maar er zijn kleine nuances.

Borrell zei dat 25 van de 27 regeringen een recente resolutie hadden goedgekeurd luidend dat de Israëlische annexatie van bezette gebieden in tegenspraak zou zijn met het internationaal recht. Maar twee lidstaten, Oostenrijk en Hongarije, weigerden hun goedkeuring. Maar zelfs het standpunt van de 25 houdt geen enkele waarschuwing in die betrekking heeft op de massale steun die Israël van de EU ontvangt.

De Palestijnen vragen sancties

Op de hoorzitting zou Borrell het niet hebben over sancties die aan Israël zouden kunnen worden opgelegd. Hij beloofde dat de EU “alle diplomatieke mogelijkheden zou aanwenden om annexatie te verhinderen”, maar dat als Israël zou voortgaan “we nauwkeurig zullen moeten bestuderen welk antwoord te bieden op het vlak van regeringen en op het vlak van de EU.” Hij zei verder “dat het goed zou zijn om niet vooruit te lopen op de gebeurtenissen”, en “om duidelijk te verklaren wat we reeds gezegd hebben.”

Dat boezemt weinig vertrouwen in, want sinds tientallen jaren komen de “diplomatieke mogelijkheden” van de EU neer op wat occasioneel geblaat over ‘bezorgdheid’ over Israëls acties, terwijl de handel- en hulpstroom blijft vloeien. Ondertussen vragen de Palestijnen steeds meer echte maatregelen om Israël voor zijn verantwoordelijkheid te stellen.

Verleden week deden tientallen Palestijnse ngo’s, waaronder beroepsorganisaties, vakbonden, mensenrechtenorganisaties en belangengroepen, een oproep aan de regeringen om “effectieve tegenmaatregelen, waaronder ook sancties” uit te vaardigen “om een halt toe te roepen aan Israël’s illegale annexatie van de bezette Westelijke Jordaanoever en aan de zware inbreuken op de mensenrechten.”

Ze vragen onder andere een embargo op wapenleveringen en militaire samenwerking, de opschorting van vrijhandelsovereenkomsten en het verbod op handel met Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied.

Ze doen ook een oproep aan regeringen “ervoor te zorgen dat individuen en bedrijven die verantwoordelijk zijn voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid binnen de context van Israëls illegale bezetting en apartheid voor het gerecht verschijnen.“