8 december 2022 – Een groep onderzoeksjournalisten van Lighthouse Reports brengt in Le Monde en Der Spiegel verslag uit over de gruwelijke en totaal illegale behandeling van Syrische, Afghaanse en andere asielzoekers in Srédéts, een Bulgaars stadje op zo een 40 km van de Turkse grens. Op foto’s is te zien hoe een achttal mannen opgesloten zitten in een soort kooi, misschien voorheen een kennel voor politiehonden, waarin een hoop afval verspreid ligt, maar zonder enige sanitaire voorzieningen. Journalisten konden in Turkije spreken met slachtoffers die verschillende dagen in de kooi waren opgesloten, zonder water of voedsel, zonder toilet, om daarna per vrachtwagen terug aan de Turkse grens gedeponeerd te worden. Door deze push back was hun recht op asielaanvraag in de EU dus volledig met voeten getreden. Maar aangezien de kooi niet officieel bekend is als opvangcentrum, bleef ze ook buiten het oog van ngo’s en hulporganisaties.

Maar niet buiten het oog van het zeer officiële Europese grensbewakingsagentschap Frontex. Integendeel, sinds maart 2022 heeft Frontex in Srédéts permanent 10 agenten. De onderzoeksjournalisten konden bij herhaling vaststellen dat een voertuig van Frontex op enkele meters van de kooi passeerde. Navraag bij het grensagentschap leverde natuurlijk niets op.

Srédéts is echter geen alleenstaand geval van illegale detentiecentra en pushback’s, zoals Lighthouse moest vaststellen. De EU heeft daarover weliswaar haar ‘bezorgdheid’ geuit, maar, aldus Lighthouse, “dit belette haar niet om financiële steun te geven aan de betrokken grensautoriteiten: 320 miljoen aan Bulgarije, 163 miljoen aan Kroatië, 144 miljoen aan Hongarije”. Orban is de vlo in de Europese rechtstaats-pels, maar het asielrecht is de facto door de EU tussen haakjes geplaatst in haar rechtsstaatsopvattingen.

Lighthouse voegt er schamper aan toe dat Bulgarije en Kroatië morgen (9 december) hoogstwaarschijnlijk door de Europese ministerraad tot de Schengenzone zullen toegelaten worden, met uitdrukkelijke steun van de Europese Commissie. Ze loofde recent nog beide landen omdat ze beschikken over “efficiënte structuren om internationale bescherming te waarborgen met respectering van het principe van niet-uitzetting”.

Het is hoog tijd dat hypocrisie toegevoegd wordt aan de lijst van Europese ‘waarden’. (hm)