24 juni 2019 – Ik had gehoopt dat ik de zonnige zomernamiddag van 24 juni in een Brusselse vergaderzaal zou doorbrengen. Niet zozeer omwille van de airco, maar om belangstellenden met informatie uit eerste hand te kunnen berichten over de subsidies die de Europese Commissie ter beschikking stelt van Future disruptive defence technologies (in het Nederlands iets als ‘baanbrekende defensietechnologieën van de toekomst’). Begin juni had de Commissie haar information event daarover bekendgemaakt. Bedoeling van deze informatienamiddag is uit te leggen welke projecten in aanmerking komen, wat men verstaat onder “cutting-edge, high-risk/high-impact research leading to a game-changing impact in defence”, hoe de goedkeuringsprocedure verloopt.

Aangezien het met mijn en uw belastinggeld is dat de Commissie omspringt, en aangezien ‘defensie’ iets is dat ons allen aangaat, was ik op de uitnodiging van de Commissie ingegaan en had me tijdig geregistreerd. Ik voelde me bovendien persoonlijk aangesproken door de expliciete vermelding in de uitnodiging dat “the Commission particularly encourages actors who are traditionally not active in the defence sector to participate at this information event.”

Wat de grootte betreft van de belastingssommen bestemd voor ondersteuning van militaire research gaat het momenteel ‘slechts’ om 90 miljoen euro, maar voor de volgende budgetronde (2021-2027) is al 13 miljard euro voorzien. Toch niet overdreven dat een burger dan enige belangstelling toont over de aanwending daarvan [1] ? Overigens moet die burger daarvoor niet op zijn Europese verkozenen rekenen: het Europees Parlement zag met een meerderheid af van zijn vetorecht op de aanwending van het geld in het Defensiefonds!

Redenen genoeg dus om een namiddag op een informatiesessie over deze aangelegenheden door te brengen. Nu was ik weliswaar geregistreerd voor de bijeenkomst, volledig met identiteitskaartnummer, paspoortnummer, affiliatie (Ander Europa) etc.,  maar de definitieve uitnodiging ­- met o.a. de plaats van het gebeuren – had ik op 20 juni nog niet ontvangen. Een mail aan de organisatoren werd ’s anderendaags beantwoord: gezien de beperkte vergaderfaciliteiten en met het oog op een evenwichtige vertegenwoordiging van de belanghebbenden [“in pursuit of a balanced representation of all stakeholders”] kon mijn registratie niet aanvaard worden. Hoezo, evenwichtige vertegenwoordiging van de belanghebbenden, waren er dan al zoveel vertegenwoordigers uit de ‘civiele maatschappij’ ?  Ik antwoordde dat dergelijk onevenwicht me zeer onwaarschijnlijk voorkwam. Waarop effectief een antwoord kwam: “Consequently, we assessed that it is very unlikely that a media stakeholder, such as yourself, will prepare a defence research proposal and can contribute to the specific objectives of this particular meeting.” Eindelijk klare taal: de bijeenkomst is alleen open voor bedrijven die een graantje willen meepikken uit de Europese militaire subsidieruif… En ondertussen blijft de locatie van het gebeuren geheim, kwestie van geen met ketchup besmeurde vredesactivisten aan de conferentiezaal aan te treffen.

Voor mijn betoonde belangstelling kreeg ik evenwel een troostprijs. Geen balpen van het Europees Defensiefonds, maar een uitnodiging om als ‘stakeholder in civil society’ een dezer weken de verantwoordelijken te ontmoeten en te discussiëren over het Defensiefonds. Ik heb me daarvoor nog niet geregistreerd.

Herman Michiel

[1] Die burger zou er ook goed aan doen om de aanwending van de nog veel grotere enveloppe (100 miljard euro) voor Europese steun aan research in het algemeen (Horizon Europe programme)  in het oog te houden. Drones of robots  bv. hebben zowel civiele als militaire aanwending. Het zou hoogst verbazend zijn als de slimmerds bij de Europese Commissie op die manier niet nog meer militaire programma’s ondersteunden vanuit de ‘civiele’ pot. De Commissie spreekt in verband met het Europees Defensiefonds (waaruit o.a. de 13 miljard researchgeld betrokken worden) expliciet over een “aanvulling op andere programma’s, zoals Horizon Europe”.