1 juli 2021 – Tijdens een online-bijeenkomst werd gisteravond een brochure voorgesteld waarin de toenemende militarisering van de Europese Unie kritisch wordt geanalyseerd. De studie, A militarised Union, ontstond door de samenwerking van de Duitse Rosa Luxemburg Stichting en ENAAT, het Europees netwerk tegen wapenhandel. Onder de auteurs vermelden we Wendela de Vries, onderzoeker en campagnecoördinator bij het Nederlandse Stop Wapenhandel, en Bram Vranken, met gelijkaardige verantwoordelijkheden bij het Belgische Vredesactie. Het tijdstip van de boeklancering was een soort antwoord van de Europese vredesbeweging op het initiatief van de tegenstander diezelfde namiddag. In Brussel werd dan immers het Europees Defensiefonds officieel gelanceerd, met toespraken door de Europese Commissie, Europese ministers  en … tevreden vertegenwoordigers van de wapenindustrie die de miljardenstroom graag zien op gang komen.

De brochure A militarised Union verscheen dus gisteren in het Engels, maar zal ook vertaald worden naar het Duits, Frans en Spaans. Een uitstekend initiatief, want er zal inderdaad een brede Europese verzetsbeweging nodig zijn om tegen de stroom in te gaan. De tekst is dan ook geschreven voor een breed geïnteresseerd publiek en aantrekkelijk gelayout.  Wat in de media nauwelijks aan bod komt vindt u hier helder en deskundig voorgesteld. Het gaat zowel over de historiek van de Europese militarisering, de EU-structuren die daarrond opgericht werden, financiering, de argumentaties (politiek, economisch, …) waarmee de EU probeert de militaire draai te legitimeren, antwoorden vanuit de vredesbeweging daarop, alternatieven, aanbevolen literatuur, enzovoort. Kortom: alles om de burger te wapenen tegen de wapenlobby en het militaire denken van de politieke leiders. De brochure (96 blz., 4 MB, pdf) kan gratis gedownload worden.

Eind 2018 verscheen vanuit de Europese linkerzijde een brochure met ongeveer dezelfde titel, toen uitgebracht door Transform!, het tijdschrift van  de Partij van Europees Links. We hadden daar nogal wat kritiek op, aangezien de auteurs meer gekozen leken omwille van hun politieke affiliatie (zoals Syriza) dan hun kennis en standpunten terzake. Dat er bij de huidige brochure voor een andere aanpak werd geopteerd  kan alleen toegejuicht worden.

De politieke dimensie van het antimilitarisme is inderdaad complexer dan men zou geneigd zijn te denken. Bij de online-bespreking na de brochurevoorstelling werd o.a. vastgesteld dat de uitdaging voor de vredesbeweging buitengewoon groot is. De drie grote politieke families in de EU (christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen) staan volop achter de militaire draai, groenen hebben een dubbelzinnige houding: de Duitse groenen lijken zich in het Europees Parlement te verzetten, maar zijn voor in de Bundestag. En in Frankrijk verzet Mélenchon zich wel tegen de Duits-Franse samenwerking inzake militarisering, maar dan wel omdat het de Franse militaire industrie – Dassault – zou verzwakken. Ook in Griekenland is antimilitarisme geen linkse vanzelfsprekendheid. (hm)