door Antoine Besson
verschenen in Basta!
op 16 mei 2018    (*)

Het bloedbad dat het Israëlische leger aanrichtte tegen Palestijnse burgers op 14 mei doet ook de vraag rijzen naar de partnerships tussen de Europese Unie en de regering Netanyahu. Brussel financiert onder andere militair onderzoek, en Europese agentschappen voorzien zich van Israëlische drones, waarvan sommige in Gaza getest werden. Er gaan stemmen op om een embargo te vragen op de verkoop van wapens uit Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk aan Israël.

 

In Gaza was 14 mei het hoogtepunt van een bloedbad dat begonnen was op 30 maart ¹, de eerste dag van een reeks ’terugkeermarsen’ ter gedenking van de Nakba. Dit is de naam die de Palestijnen geven aan hun exodus in 1948, bij de eerste Israëlisch-Arabische oorlog. Op 14 mei werden op zijn minst 59 doden en meer dan 1350 gewonden geteld, getroffen door kogels. Eens te meer schoten de Israëlische soldaten met scherp op betogers, waaronder ook kinderen en journalisten.

De teams van Artsen Zonder Grenzen maken gewag van kogelwonden van een ongewone en verwoestende aard “met een extreem hoge vernietigingsgraad van weefsel en bot, en buitengewoon grote openingen, soms vuistgroot, waar de kogel het lichaam verliet”. Een andere nieuwe techniek: er worden drones ingezet om traangas op de menigte te richten, waarbij massaal veel capsules worden gedropt vanop een hoogte van 10 à 20 meter, met heel wat risico voor verwondingen. Er zou een baby van acht maanden gedood zijn door het inhaleren van het gas.

Nagenoeg een half miljard Europees overheidsgeld

Het is op dit ogenblik moeilijk precies te zeggen welk type drones en wapens gebruikt worden door het Israëlische leger tegen de betogers in Gaza, maar een deel ervan zou heel goed ontwikkeld kunnen geweest zijn met financiële hulp van de Europese Unie (EU). Israël is inderdaad een van de gelukkige partners van de EU, die daardoor toegang heeft tot de subsidies voor onderzoek uit het fonds Horizon 2020. Israël stort ook bijdragen in dit fonds, maar is er wel een netto-ontvanger van ². De Israëlische bedrijven zouden, over de sectoren heen, meer dan 460 miljoen euro Europees overheidsgeld ontvangen hebben. Een schandaal, volgens sommige Europese volksvertegenwoordigers, die het toekennen van subsidies aan Israëlische wapenbedrijven – niettegenstaande de herhaalde schendingen van het internationaal recht door een regering –  aan de kaak stellen.

Zo heeft Israël Aerospace Industries (IAI) deelgenomen aan drie Europese onderzoeksprojecten voor de beveiliging van grenzen: Oparus, Aeroceptor en Talos. Telkens gaat het om de ontwikkeling van drones en andere automatische controlesystemen. IAI is op dit gebied een referentie; haar drone Heron is voorzien van Spike-raketten en wordt sinds jaren ingezet in Gaza voor bombardementen of surveillance. Elbit, een andere grote naam van de Israëlische wapenindustrie, profiteert eveneens van Europese projecten, met name in verband met de beveiliging van luchthavens.

Clusterbommen, drones om migranten te detecteren…

Elbit levert ook drones aan het Israëlische leger, en kanonnen voor clusterbommen; het gebruik van dergelijke bommen wordt beschouwd als een oorlogsmisdaad, omwille van de dramatische impact op burgers. Maar de EU maakt zich daarover niet ongerust: volgens Brussel zijn de fondsen die toegekend worden aan het Israëlisch bedrijf alleen bestemd voor civiel onderzoek. De voormalige Europese commissaris voor wetenschap en onderzoek heeft evenwel verklaard dat die financiering “anders kan aangewend worden, maar daarover hebben wij geen controle” ³.

De Europese leiders zullen zich nochtans niet lang meer kunnen verbergen achter het argument van de civiele toepassing van het onderzoek. IAI is inderdaad een van de partners van het project Ocean 2020, het eerste voorbeeld van een expliciet militair onderzoeksprogramma, gefinancierd door de EU via zijn nieuwe budgetten voor defensie. Doel van dit nieuw project: drones uittesten in een maritieme omgeving. De vissers in Gaza zullen dit ten zeerste op prijs stellen…

De vraag naar een embargo op de wapenverkoop aan Israël

De samenwerking tussen Europa en het Israëlische leger houdt meer in dan overheidsgeld. Meerdere Europese lidstaten verkopen wapens aan Israël, waaronder het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Italië, Frankrijk. De regering van Manuel Valls [onder Hollande] keurde in 2016 voor meer dan 169 miljoen euro export van militair materiaal aan de regering Netanyahu goed ⁴.

Amnesty International vraagt een onmiddellijk embargo op deze wapenverkopen aan Israël, als reactie op de huidige repressie van betogers in Gaza. Maar de industriële samenwerking reikt verder. De groep Thales, waarvan de Franse staat voor 26% aandeelhouder is, werkte in 2015 aan de integratie van zijn systemen binnen de Israëlische Heron-drone. Watchkeeper, de drone van Thales, werd trouwens ontwikkeld samen met Elbit, op basis van het model Hermes dat eveneens in Gaza werd gebruikt en door het Britse leger geselecteerd werd.

Recenter nog werd Heron, de drone van IAI, gekozen voor een contract ter waarde van 4,75 miljoen euro van Frontex, voor de maritieme grenscontrole in Europa. Ondernemingen en Europese agentschappen lijken dus te profiteren van de gevechtservaring die Israël opdeed tijdens de opeenvolgende slachtingen in Gaza; militairen zijn erg gesteld op materiaal dat tijdens gevechten getest werd. De inwoners van Gaza hebben 10 jaar blokkade achter de rug en zijn gedompeld in een humanitaire crisis zonder eind; misschien komt er nog een enquête over het bloedbad van de laatste weken, terwijl onze wapenboeren en regeringen goede zaken doen.

(*) Basta! is een webzine gedragen door een team van onafhankelijke journalisten die kritisch nieuws brengen over (vooral de Franse) samenleving, milieu, economische en politieke onderwerpen. Er zijn ook occasioneel artikels in het Spaans, Italiaans en Engels. Voor de meeste artikels geldt een Creative Commons statuut, waarvan we hier dankbaar gebruik gemaakt hebben bij de publicatie van onze Nederlandse vertaling.
Foto: CC mohammed al-saber

1. Op zijn minst 15 doden en meer dan 1000 gewonden sinds 30 maart.
2. In 20 jaar partnerschap leverde Israël een bijdrage van 1,375 miljard euro, maar de Israëlische bedrijven en instituten zouden 1,7 miljard euro ontvangen hebben.
3. Zie https://www.youtube.com/watch?v=c_2VV2zPrkA 
4. Bron: Rapport 2017 over de wapenverkoop aan het Frans Parlement.