18 januari 2921 – Wie voorzitter is van de Duitse christendemocratische CDU heeft aanzienlijke kans het ook te maken tot Duits kanselier, ter opvolging van Angela Merkel. Daarover wordt beslist na de Bondsdagverkiezingen van 26 september. De verkiezing van Armin Laschet tot nieuwe voorzitter van de CDU verleden zaterdag is dus meer dan een partijpolitiek fait divers, en gezien de leidende positie van Duitsland in de Europese Unie en vierde grootste economie ter wereld heeft het CDU-leiderschap ook een dimensie voor de EU en zelfs daarbuiten.

Laschet volgt dus de huidige CDU-voorzitster-met-de-rare-naam Annegret Kramp-Karrenbauer (‘AKK’) op. AKK, die momenteel ook Duits minister van defensie is, werd aanvankelijk gezien als Merkel’s opvolgster, maar ze verliet de arena na het coalitieschandaal in Thüringen. De strijd voor het voorzitterschap werd gestreden tussen Armin Laschet, Friedrich Merz en Norbert Röttgen. Laschet is de huidige minister-president van de grootste Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen waar hij samen met de liberalen (FDP) regeert; bij de verkiezingen in 2017 had hij de SPD-Grünen uit het zadel gewipt. Laschet is een trouwe Merkel-aanhanger en eerder een compromisfiguur; zijn verzet destijds tegen het homohuwelijk maakt hem echter ook aanvaardbaar aan de rechterzijde van de CDU. Friedrich Merz daarentegen gaat door voor een rebel, maar dan van het rechtse soort. Als lobbyist voor het financieel imperium Blackrock en andere ondernemersbelangen (AXA, BASF…) verzette Bundestagafgevaardigde Merz zich tegen het bekendmaken van zijn nevenverdiensten. Norbert Röttgen tenslotte heeft een lange carrière als CDU-politieker, maar viel uit de gratie van Merkel na tegenvallende verkiezingsresultaten in 2012. Hij werd in de eerste ronde van de voorzitterverkiezingen uitgeschakeld, en van de twee overblijvende kandidaten Laschet en Merz was het de eerste die het haalde. Definitief wordt Laschet’s overwinning pas op 22 januari als ook de stemmen per brief zijn geteld.

Laschet vertoont veel van de eigenschappen die van een hedendaags flexibel politiek manager worden verwacht. Het is niet onwaarschijnlijk dat er in Duitsland een coalitiewissel zal plaatsvinden waarbij de SPD de plaats ruimt voor de Grünen. De verhoudingen met deze laatsten mogen dus niet al te gespannen zijn. Anderzijds is Noordrijn-Westfalen het Land waar nog op grote schaal bruinkool wordt ontgonnen, wat enorme oppervlakten bos en natuur, en ook verschillende dorpen aan de belangen van energiemaatschappij RWE opofferde. Het is het Land van het ‘Hambacher bos’, dat door RWE grotendeels werd vernietigd, en waarvan de laatste restanten door boomhutactivisten tevergeefs werden verdedigd. “Een illegale bezetting”, aldus Laschet, maar nu kan hij zich ook uitgeven voor een van de voorvechters van de ‘Kohlenausstieg’, die wel pas in 2038 zal afgerond zijn…

Of Laschet  ook kanselier wordt in het najaar is niet zeker, want het CDU-voorzitterschap kan daarbij behulpzaam zijn, maar is ook geen garantie, ook niet wanneer naar verwachting het opnieuw de CDU is die de kanselier levert. Sommigen vernoemen Spahn, die verleden zaterdag als vice-voorzitter van de CDU werd gekozen. Spahn is momenteel minister van gezondheidszorg, en dus goed bekend door zijn coronabeleid. Orthodox voor wat betreft begroting en financiën is hij als gehuwde homo wel progressief naar CDU-normen.

Er zijn er dan ook weer die Markus Söder van de rechtsere Beierse CDU-zusterpartij CSU als kanshebber beschouwen, volgens een recente poll zelfs 43% van de Duitsers. Er zullen zich natuurlijk ook kanselierskandidaten aanbieden van de andere partijen. Een aantal daarvan zijn bekend of worden toch al vernoemd, zoals de SPD-er Olaf Scholz (die Schröder behulpzaam was bij het doorvoeren van zijn hervormingen), de groenen Robert Habeck, Annalena Baerbock en Cem Özdemir. Die Linke koos Klaus Lederer als haar kandidaat, cultuurminister in de Berlijnse rot-tot-grüne (SPD-Die Linke-Grün) coalitie.

Het ziet er voorlopig niet naar uit dat een vrouw Merkel zal opvolgen. (hm)