Amnesty International Nederland
5 oktober 2017

Terwijl het aantal burgerdoden in Afghanistan naar recordhoogte stijgt, dwingen Europese landen steeds meer uitgeprocedeerde Afghaanse asielzoekers terug te keren naar hun land. Daar lopen ze een reëel risico gemarteld, ontvoerd of gedood te worden. Dit blijkt uit het rapport Forced Back to Danger: Asylum-Seekers Returned from Europe to Afghanistan, dat Amnesty International vandaag publiceert. Amnesty roept Nederland en andere Europese landen op te stoppen met het uitzetten van Afghanen naar hun thuisland.

Onder de naam ‘Joint Way Forward’ sloot de Europese Unie in oktober 2016 afspraken met de Afghaanse overheid om uitgeprocedeerde asielzoekers terug te nemen. De Nederlandse overheid brengt de deal in de praktijk en zet mensen, onder wie ook kwetsbare mensen zoals gezinnen met kinderen, gedwongen uit naar Afghanistan. Daar lopen ze een groot risico om slachtoffer te worden van mensenrechtenschendingen zoals bomaanslagen, marteling of ontvoering.

Toename onveiligheid én uitzettingen

Het aantal uitzettingen vanuit Europa naar Afghanistan neemt toe. Europa claimt dat Afghanistan veilig genoeg is om mensen naar terug te sturen. De cijfers spreken dit tegen: met 11.418 burgers die gedood of verwond werden is 2016 een van de gevaarlijkste jaren voor burgers in het land. 2017 is hard op weg dit aantal nog te overtreffen: alleen al in de periode tussen 1 januari en 30 juni 2017 werden er 5.243 burgers gedood of verwond.

Ondanks deze aantallen zetten Europese landen aanzienlijk meer Afghanen uit naar hun thuisland (van 3.290 in 2015 naar 9.460 in 2016). Het aantal toegekende asielvergunningen nam drastisch af. In september 2015 werd nog 68 procent toegekend, in december 2016 was dat nog maar 33 procent.

Amnesty’s rapport beschrijft de situatie van Afghanen die vanuit Nederland, Noorwegen, Zweden en Duitsland werden uitgezet. Zij vertellen over de levensbedreigende en erbarmelijke omstandigheden waarin ze sindsdien verkeren. Zo waren Sadeqa (niet haar echte naam) en haar gezin naar Noorwegen gevlucht nadat haar echtgenoot ontvoerd, mishandeld en uiteindelijk tegen betaling van losgeld vrijgelaten was. De Noorse autoriteiten bepaalden dat het gezin teruggestuurd moest worden naar Afghanistan. Een paar maanden nadat ze terug waren, werd haar man vermoord.

Stop met uitzetten

Het terugsturen van uitgeprocedeerde asielzoekers naar een onveilig land waar zij risico lopen slachtoffer te worden van ernstige mensenrechtenschendingen is een schending van het internationaal recht. Amnesty International roept overheden daarom op onmiddellijk te stoppen met het uitzetten naar Afghanistan zo lang het nog zo onveilig is.