5 november 2015
IndustriALL Europe is de koepel van Europese industrievakbonden, opgericht in 2012 door samengaan van de Europese vakbondsfederaties in de sectoren van metaal, chemie en textiel. De Nederlandse bonden FNV en CNV Vakmensen zijn erbij aangesloten, voor België diverse centrales van ABVV-FGTB (Algemene Centrale, BBTK, Metaal, …), van ACV-CSC (BIE, LBC, METEA…) en het ACLVB. IndustriALL vertegenwoordigt 6,9 miljoen loontrekkenden in Europa.
Op 13 en 14 oktober 2015 kwam de Company Policy Committee van IndustriALL Europe samen in Boekarest. De situatie van de werknemers en de vakbonden in o.a. Roemenië, Groot-Brittannnië en Finland werd er besproken. We publiceren hieronder een kort verslag daarvan, verschenen in het ABVV-ledenblad De Nieuwe Werker.
De vergadering begon met de gevolgen van zes jaar mini-Trojka-beleid in Roemenië. Roemenië moest in de periode 2008-2009 onder druk van Internationaal Monetair Fonds, Europese Commissie en Wereldbank zware macro-economische hervormingen doorvoeren in ruil voor miljarden euro’s hulp. In ruil voor twintig miljard euro steun beval het IMF en de Europese Commissie de pensioenen te verlagen met vijftien procent, de economie te liberaliseren en te privatiseren, de btw te verhogen van 19 naar 24 procent en het overheidsbeslag te verlagen. Tegen 2010 werden 100.000 ambtenaren ontslagen of niet vervangen en daalden de wedden met gemiddeld 25 procent. In de privé gingen er in zes jaar tijd vier miljoen jobs verloren, werd de arbeidstijd verlengd, lonen verlaagd en de flexibiliteit opgedreven. Het beschikbaar inkomen van de bevolking ligt vandaag onder het niveau van 2009.
Het sociaal overleg werd eveneens hervormd. Het interprofessioneel, nationaal overleg werd geschrapt en de voorwaarden voor sectoraal overleg werden verstrengd. In de praktijk komt dit neer op het verdwijnen van sectorale afspraken tussen werkgevers en vakbonden. Sinds de hervorming van het sectoraal overleg in mei 2010 is geen enkele sectorale cao meer getekend. A. Dutu, voorzitter van de chemiebond van Cartel- Alfa: “In 2011 werd de arbeidswetgeving op vraag van de Europese Volkspartij (EVP) gewijzigd door de rechtse regering van Emil Boc. Hetzelfde vond plaats in Bulgarije en Hongarije. Roemenië en andere landen dienden als laboratorium voor de rest van Europa.”
Jonathan Hayward van de Britse bond Unite-the- Union lichtte de nieuwe syndicale wetgeving, de zogenaamde Trade Union Bill van de conservatieve regering toe. Het Verenigd Koninkrijk heeft één van de meest anti-vakbondswetgevingen in Europa. De regering-Cameron wil de macht van de vakbonden verder afzwakken via de Trade Union Bill. Een vakbondsactie wordt in Engeland voorafgegaan door een stemming onder de leden per post. Tot nu toe was een (relatieve) meerderheid voldoende om over te gaan tot staking. Met de nieuwe wetgeving horen meer dan 50 procent van de leden zich uit te spreken voor de staking. Indien de procedure niet gevolgd wordt of wanneer minder dan de helft stemt, dan is de actie onwettig en kunnen de stakers om dringende reden ontslagen worden. De bonden moeten de werkgevers veertien dagen op voorhand informeren over hun voornemen. De werkgever zal uitzendkrachten kunnen inzetten om de productie te verzekeren tijdens de staking. De bonden moeten een ‘industrial action manager’ aanduiden om problemen te vermijden. Ook problematisch is de financiering van de bonden. Bonden sloten akkoorden af met de werkgevers en die stortten de lidgelden van de werknemers automatisch door naar de vakbonden. Voortaan zal elke werknemer dit individueel moeten vragen.
Maria Jauhiainen van de ingenieursbond IL ry en Sari Vaittinen van bediendenbond PRO bespraken de situatie in Finland. In april 2015 werd een nieuwe rechts-conservatieve regering gevormd met de centrumpartij, de liberalen van Kokoomus en de extreemrechtse partij Ware Finnen.
De regering kondigde zware besparingen aan van 4,5 miljard euro, waarvan 800 miljoen euro in onderwijs, 300 miljoen euro in ontwikkelingssamenwerking, 200 miljoen euro in onderzoek en ontwikkeling,… Een tweede maatregel van de regering was een drastische arbeidsmarkthervorming. De hervormingen houden een verlening van de arbeidstijd in door de schrapping van twee dagen klein verlet, verminderen van de lonen door loonbevriezing de komende twee à drie jaar, verlaging van de werkgeversbijdrage voor de sociale zekerheid, verlagen van de toeslagen bij overwerk,… De Finse vakbonden verwachten dat de koopkracht met tien tot vijftien procent zal dalen door de loonbevriezing, de arbeidsmarkthervorming en de gemiste productiviteitsstijging. ♦