door Herman Michiel, 15 mei 2014

Binnen enkele dagen beleven wij, Europeanen, een hoogtepunt van de continentale democratie: we kiezen in volle vrijheid een nieuw Parlement,  waarborg voor nog eens vijf jaar van welvaart, sociale vooruitgang en democratie.  Wat jammer toch dat zo weinig medeburgers zich bewust zijn van dit voorrecht!  Bij iedere verkiezing steeds minder opkomst … Wat kunnen wij, Europese leiders, toch doen om een beetje belangstelling te wekken voor wat er in onze Unie allemaal gebeurt? Hoe kunnen we komen tot een actief Europees burgerschap ?

Wel, heren leiders, deze morgen hebben we een mooi staaltje beleefd van jullie democratisch Europa. Het gebeurde in Brussel,  het hart van jullie Unie, op enkele honderden meters van jullie hoofdkwartieren, niet ver van het Egmontpaleis. Dat lustprieel is jullie ongetwijfeld bekend, want Manuel Barroso himself was er vandaag aanwezig, samen met collega’s commissarissen Barnier, De Gucht, Hahn, Georgieva,  een hoop directors-general van de Europese Commissie, samen ook met Hannes Swoboda, fractieleider van de sociaal-democraten in het Europees Parlement  en zijn evenknie Guy Verhofstadt van de liberalen, voorts Belgische prominenten als minister Reynders, Vlaams minister-president Kris Peeters enz. Dat voor wat betreft het politiek gedeelte van het gezelschap. Maar de Unie leeft niet van politiek alleen, er moet ook business zijn. En die was zo mogelijk nog beter vertegenwoordigd. Om er maar enkele te noemen: Accenture, Exxon Mobil, McKinsey, Nestlé, Berenberg Bank, Nauta Capital, PricewaterhouseCoopers, Visa , naast vertegenwoordigers van de Duitse werkgeversfederatie, de Europese ondernemerslobby Businesseurope,  etc. etc.

Wanneer Europese politieke leiders bijeenkomen noemen ze het een summit. Wanneer er een goede dosis corporate leaders aan toegevoegd worden is het logisch dat ze het de European Business Summit noemen. En dat was wat er in het reeds vernoemde Egmontpaleis gebeurde op 14 en 15 mei. Waarover ging de tweedaagse babbel? Dat werd ietwat bescheiden geformuleerd onder de vorm van een rethorische vraag op de website van de European Business Summit:

Wie zal Europa leiden? De vraag stellen is ze beantwoorden; de Unie is gebouwd op de belangenverdediging van de kapitaalbezitters. Een van de grote gespreksonderwerpen, zoniet hét gespreksonderwerp (alhoewel niet in het officieel programma vermeld) was  het Transatlantisch Vrijhandels- en Investeringsverdrag (TTIP).  Handelscommissaris De Gucht had zogezegd wel een pauze in de onderhandelingen ingelast om een ‘brede raadpleging onder de bevolking’ te houden, maar ’toevallig’ zat hij in het Egmontpaleis wel samen met Anthony Gardner, Amerikaans ambassadeur bij de EU,  Tim Bennett, de algemeen-directeur van de Transatlantic Business Council en een hele resem entrepreneurs van beide zijden van de Oceaan.

Dergelijke besloten onderonsjes van Europese toppolitici en vertegenwoordigers van de bedrijven en bedrijfslobbys zijn op zichzelf al een aanfluiting van de democratie. Dat een kaderlid van het Europees Vakverbond (de Belg Patrick Itschert) en een groen europarlementslid (Philippe Lamberts, Ecolo) zich geroepen voelden om hieraan deel te nemen verandert niets aan de zaak; het geeft integendeel de kans aan de Business Summit om hun ‘openheid’ te bewijzen. Wat Itschert verzonnen heeft in het panel How can business maintain citizens’ trust? is niet bekend.

Maar er was nog een spectaculairder aanfluiting van de democratische principes deze morgen.  Een vijfhonderd mensen van die (te) zeldzame soort, met levendige belangstelling voor wat er in de Europese Unie gebeurt, ja, eigenlijk echte beoefenaars van het actief Europees burgerschap, waren naar de omgeving van het Egmontpaleis gekomen. Een gevarieerd gezelschap, veel CNE-vakbondsleden (christelijke franstalige bediendenbond), melkveeboeren, studenten, Duitse en Belgische leden van Attac, Italianen, een flinke delegatie van Blockupyers die een lange busreis uit Duitsland achter de rug hadden, politieke militanten van PVDA, Ecolo, SAP, PSL, PCB, Die Linke, de Nederlandse SP….  Bedoeling: vreedzaam protest tegen het gelobby in het Egmontpaleis. De oproep voor de actie was uitgegaan van de Alliantie D19-20 (die op 19 december 2013 het protest tegen de Europese Top in Brussel  organizeerde) en Alter Summit, koepel van vakbonden en sociale organisaties. Nu had geen van de actievoerders verwacht gefeliciteerd te worden door Barroso & Co voor deze blijk van belangstelling voor het Europese gebeuren. Maar dat we  – honderden meters verwijderd van het Egmontpaleis – haast onmiddellijk zouden geconfronteerd worden met een bataljon agenten in gevechtsuitrusting, bespoten met een waterkanon en bedreigd door een hautaine commissaris Vandersmissen, dat was  toch een beetje onverwacht.

Maar het bleef niet bij dreigen. De waakhonden van het Egmontpaleis voerden verschillende charges uit, sloten de helft van de aktievoerders in, knevelden hen, duwden hen hardhandig in camionettes en transporteerden hen naar de gevangenis van Etterbeek, 249 in totaal. Onder hen twee Brusselse parlementsleden van Ecolo, de partij die nochtans braafjes haar europarlementslid Philippe Lamberts naar de European Business Summit had gestuurd…

De niet opgepakte helft hergroepeerde zich dan op het Poelaertplein, waar overlegd werd wat ondernomen kon worden. Nu is het hoofd van de Brusselse politie de Brusselse burgemeester Yvan Mayeur, lid van het bureau van de Parti Socialiste. Na een korte wandeling waren we aan het PS-hoofdkwartier aan de Keizerslaan, waar ondertussen ook al enkele agenten de wacht optrokken. De verkiezingsslogans aan de ramen deden wel enkele wenkbrauwen fronsen… Uiteindelijk werd een zeskoppige delegatie ontvangen door de secretaris-generaal van de PS, Gilles Mahieu. Woordvoerder Felipe Van Keirsbilck, secretaris van de CNE,  eiste de onmiddellijke vrijlating van alle arrestanten, die vreedzaam hun recht op vrije meningsuiting uitgeoefend hadden bij een actie die aan de politie op voorhand was meegedeeld. Er kwam een vage toezegging over vrijlating na identiteitscontrole, maar te 17u waren de meesten nog opgesloten.

Het lijkt er op dat het brutaal optreden van de Brusselse politie politiek gepland was, en dat PS-burgemeester Mayeur elk protest tegen het TTIP-vrijhandelsverdrag als een criminele onderneming wil voorstellen. Helemaal verwonderlijk is dat niet. PS, sp.a en de hele Europese sociaal-democratie staan samen met de rechtse partijen achter de onderhandelingen, hoe ondemocratisch ook.  

TTIP-lobbyisten onder politiebescherming in een Brussels paleis, TTIP-tegenstanders opgesloten in een Brusselse cel, als statement over de reëel-bestaande Europese Unie kan het tellen. Een leerrijke les, enkele dagen voor de Europese verkiezingen!

Toegevoegd op 16 mei:

Toegevoegd op 20 mei: verslag door Matyas Benyik, activist van Attac Hongarije