door Ronald Janssen (*)

verschenen op 15 augustus 2013 in Social Europe Journal
Nederlandse vertaling: Ander Europa

Over het advies van een ‘zeer ernstige Europeaan’

Het IMF publiceerde een rapport over de Spaanse economie en riep daarbij de sociale partners op een akkoord te sluiten om de nominale lonen met 10% te verminderen. In zijn reactie daarop stelde eurocommissaris Olli Rehn de vraag: “En als Spanje nu eens hetzelfde kan  presteren als Ierland en Letland?”

In de ogen van commissaris Rehn zijn Ierland en Letland succesverhalen, want deze landen toonden een groot verantwoordelijkheidsgevoel bij het uitvoeren van economische hervormingen en een interne devaluatie [i]. Op zijn blog suggereert Rehn impliciet dat deze maatregelen, in het bijzonder loonsverminderingen, vruchten dragen in Ierland en Letland. Spanje zou er bijgevolg goed aan doen dit voorbeeld te volgen en op zijn beurt een sociaal pact af te sluiten met daarin aanzienlijke loonsverminderingen.

De vraag is dan: wat hebben Ierland en Letland precies bereikt?

Een blik op de eerste grafiek leert dat de tewerkstelling in Ierland en Letland sinds het begin van de crisis dramatisch geëvolueerd is. Het aantal jobs is er sinds het begin van de financiële crisis gedaald met 15, respectievelijk 20%.

Maar misschien deden Ierland en Letland het, dank zij hun aanvaarden van structurele hervormingen, toch beter dan andere landen met financiële moeilijkheden? Ook dat is niet het geval. Het vernietigen van jobs in die periode was even sterk, zo al niet sterker, in Letland en Ierland in vergelijking met Griekenland, Spanje of Portugal.

Het beeld geschetst in de bovenstaande grafiek is zelfs nog te ‘optimistisch’. Want in al deze landen was de daling van het aantal full time jobs meer uitgesproken dan de daling van het aantal jobs in het algemeen. In Ierland verdween een vijfde van de full time jobs, in Letland bijna een derde. Dat is allesbehalve veelbelovend voor de toekomst, want full time jobs zijn essentieel voor gezinnen die grote private en/of  openbare schulden moeten terugbetalen. Wanneer de banken hun leningen niet volledig terugbetaald zien, geraken ze nog meer in de problemen en sleuren ze de rest van de economie mee naar beneden.

Niets in deze grafieken bevestigt de bewering van commissaris Rehn dat de economieën die de agenda van structurele hervormingen en loondevaluatie opvolgden het werkelijk beter deden op het vlak van werkverschaffing. Waarin Letland en Ierland ‘slaagden’ was ongeveer een vijfde van de jobs te vernietigen. Spanje zou er goed aan doen weg te blijven van de hervormingsagenda die de Europese Commissie en het IMF proberen te verkopen aan landen met economische problemen. In het beste geval halen de voorgestelde hervormingen niets uit. In het slechtste geval geven ze de economie en de tewerkstelling nog een trap omlaag.