13 september 2014 – Iedere burger heeft het recht aan het democratisch bestel van de Unie deel te nemen. De besluitvorming vindt plaats op een zo open mogelijke wijze, en zo dicht bij de burgers als mogelijk is. Zo staat het in het Verdrag van Lissabon, en als bewijs voor deze democratische bezieling van de Europese Unie werd het zogenoemde ‘burgerinitiatief’ in het leven geroepen. Hierdoor zouden burgers op de Europese wetgeving kunnen wegen; op voorwaarde dat er één miljoen handtekeningen uit zeven lidstaten onder een voorstel staan, moet de Europese Commissie overwegen of ze een initiatief in die zin zal nemen.
Over de fel betwiste vrijhandels- en investeringsverdragen tussen de EU en de Verenigde Staten (TTIP) en Canada (CETA) werd op 15 juli een burgerinitiatiefvoorstel ingediend door de alliantie ‘STOP TTIP‘. Het initiatief startte in Duitsland (met o.a. ATTAC), maar kreeg ondertussen de steun van 230 organisaties uit 21 lidstaten, waaronder de Europese Groenen, Die Linke, Foodwatch Nederland, 11.11.11. enz. Het voorstel van de alliantie luidt klaar en duidelijk dat de TTIP- onderhandelingen moeten stopgezet worden en dat CETA niet goedgekeurd mag worden. Vanaf eind september zou het bijeenbrengen van handtekeningen volop beginnen, en de eerste initiatieven terzake toonden aan dat dit geen enkel probleem zou opleveren.
Maar aan deze ‘directe democratie’ kwam een abrupt einde. Op 10 september besliste de Europese Commissie dat de aanvraag voor een burgerinitiatief afgewezen werd. De argumentatie, als je het zo wil noemen, berust op juridische sofisterijen. Door een burgerinitiatief zou wel kunnen gevraagd worden om een verdrag af te sluiten, niet om dat niet te doen. En een onderhandelingsmandaat is geen rechtshandeling, een burgerinitiatief kan alleen over rechtshandelingen gaan … Voilà, ‘directe democratie’ direct gestopt. Samen met de nep-raadpleging die handelscommissaris De Gucht organizeerde vormt dit een goede les over de aard van het EU-beestje.
De alliantie STOP TTIP overweegt de beslissing aan te vechten bij het Europees Hof van Justitie. (hm)