Tot een monetaire unie werd door het Verdrag van Maastricht besloten in 1992. Vanaf 1999 bestond de euro voor het bankverkeer in 11 landen, en vanaf 1 januari 2002 waren er munten en biljetten. De Britten en de Denen hebben meteen gezegd dat ze niet meededen, de Zweden deden dat voorlopig ook niet. De nieuwe lidstaten die er sinds de val van het Oostblok bijkwamen zijn verplicht op termijn toe te treden tot de muntunie, en moeten zorgen dat ze de criteria daarvoor vervullen. Van de 27 staten die de Europese Unie uitmaken behoren er nu 17 tot de muntunie, zij  vormen de ‘eurozone’ , soms voorgesteld als de EU-17.

Het monetair beleid wordt volledig bepaald door de Europese Centrale Bank, en is uitsluitend gericht op beperking van de inflatie.

De ministers van financiën van de eurozone komen maandelijks informeel bijeen in de zgn. eurogroep.