18 september 2015 – Hoe men ook moge staan tegenover de beslissing van de regering Tsipras om een derde Memorandum te aanvaarden, er is geen twijfel dat dit gebeurde onder druk van de chantage die de Europese leiders en instellingen op Athene uitoefenden. Zo was Tsipras nog maar net aan de macht of de Europese Centrale Bank (ECB) speelde met de kraan van de liquiditeitsvoorziening voor de Griekse banken. Wat de Duitse minister van financiën Schäuble betreft, die liet maar al te vaak horen dat de eurozone ook zonder de Grieken voort kon. De chantage werd nog een versnelling hoger geschakeld toen de Griekse regering eind juni een referendum aankondigde over het al dan niet aanvaarden van de Europese voorwaarden. Benoît Cœuré, directielid van de ECB, verklaarde dat een ‘grexit’ niet langer een puur theoretische overweging was, en hij liet verstaan dat de ECB die uitdaging best aandurfde. Op 3 juli, twee dagen voor het referendum, sloeg vice-voorzitter van de ECB Vitor Constâncio nog een dreigender toon aan: de Griekse banken konden helemaal drooggelegd worden als de leiders van de eurozone het daarmee eens waren, wat de feitelijke uitsluiting van Griekenland uit de euro zou betekend hebben.

Maar wat zegt dezelfde Vitor Constâncio nu in een interview met Reuters? “We maintain that the euro is irreversible. Legally, no country can be expelled. The actual prospect of that happening was never for real.” Met andere woorden, op 3 juli was hij maar met een nep-pistool aan het zwaaien…

Romaric Godin (La Tribune, 16 september) ziet op die manier het scenario verschijnen waarmee Tsipras door de knieën ging: 3 juli waarschuwing vanuit de ECB, 5 juli referendum, 11 juli verklaring van Schäuble dat Griekenland best voor vijf jaar uit de euro zou stappen,… en op 13 juli de Griekse capitulatie. Op deze achtergrond wordt in ieder geval het argument kracht bijgezet dat de regering Tsipras haar onderhandelingspositie veel had kunnen versterken door zich effectief voor te bereiden op een grexit.

Softe critici van de ECB vinden dat haar opdracht, het garanderen van monetaire en financiële stabiliteit, te beperkt is, en dat haar beleid ook de werkgelegenheid zou moeten ten goede komen. Maar wat te zeggen van een ECB die in plaats van monetaire en financiële stabiliteit chaos creëert in lidstaten via geheime brieven en illegale dreigingen?? (hm)